Hekimlerin Reklam Yasağı Artık Sosyal Medya Fenomenlerini de İlgilendiriyor

Tıpkı avukatlar gibi hekimler de mesleki faaliyetleri için reklam yasağına tabiidirler. Hekimlerin reklam yasağı kaynağını birçok kanun ve yönetmelikten almakta olup, reklam yasağına ilişkin hükümlerin yer aldığı başlıca düzenlemeler Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, Tıbbi Deontoloji Tüzüğü ve Hekimlik Meslek Etiği Kuralları'nda yer almaktadır. Reklam yasağının ihlali halinde ise Tabipler Odası hekimlere uyarı, para cezası ve kısa süreli meslekten men cezaları uygulayabiliyor.

Bu düzenlemelere yeni bir düzenleme daha eklendi. Sağlık hizmetlerinde tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerine ilişkin temel ilkelerin belirlenmesi amacıyla 29.07.2023 tarih ve 32263 sayılı Resmi Gazete'de "Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik" yayımlandı.

İlgili yönetmelik kimleri ilgilendiriyor?

Sağlık Bakanlığı tarafından izin ve ruhsat sahibi olan;

-Sağlık meslek mensupları,

-Sağlık kurum, kuruluş, müesseseleri

- Özel hastaneler, klinikler, tıp merkezleri

- Özel muayehane sahibi hekimler,

-Uluslararası sağlık turizmi aracı kuruluşları ile

Sağlık hizmet sunumu alanında yetkisi, izni ya da ruhsatı bulunmayan kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini kapsar.

Yönetmelikteki önemli detaylar;

Öncesi/sonrası fotoğrafları paylaşılamayacak

-Sağlık hizmet sunumu ile ilgili bilgilendirmeler, sadece konusunda hukuken yetkili sağlık meslek mensupları tarafından yapılabilir. Bu doğrultuda sağlık meslek mensupları yalnızca kendi konularında, uzmanlık alanlarında bilgilendirme yapabilecektir.

- Sağlık kuruluşları tedavi sunduğu uzmanlık dallarından başka alanlarda hasta kabul ettiğine ilişkin şekilde yanıltıcı tanıtım ve bilgilendirme yapamaz.

- Bilgilendirme sağlık meslek mensubu tarafından yapılsa dahi doğruluğudan emin olunmayan, doğruluğu klinik ve bilimsel olarak kanıtlanmamış, Bakanlıkça tıbbı işlem olarak kabul edilmeyen tedavi yöntemlerinden bahseden açıklamalar yapılamaz, bu yöntemlerle hastalık tedavi edildiği veya tedaviye yardımcı oldunduğuna dair ifadeler kullanılamaz.

- Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun'da yer alan ana ve yan dal uzmanlık alanları dışında uzmanlık ünvanı yazılamaz ve kullanılamaz. ( Örneğin, medikal estetik uzmanı)

- Hastayı doğrudan sağlık kuruluşuna veya sağlık meslek mensubuna yönlendirecek tanıtım yapılamaz. Özellikle bu madde sosyal medya fenomenlerini yakından ilgilendiriyor.

- Aracı kuruluşlar iletişim araçlarıyla check-up, danışmanlık, bilgilendirme amacıyla sağlık kuruluşuna yönlendirme yapamaz.

-Sağlık hizmetleri; özendirme, çekiliş ve hediye gibi pazarlama amaçlı sunulamaz ve bu amaca yönelik reklam, tanıtım ve bilgilendirme yapılamaz. Çekilişle botoks, dolgu, cilt bakımı hediye edilmesi, yakınını getirene indirim kampanyaları yapılması mümkün değildir.

Sosyal Medya Fenomenleri de Yönetmeliğe Uymak Zorunda

Sağlık hizmeti sunanların ve sunmaya yetkili olmadıkları halde tanıtım ve bilgilendirme yapan hesapların sosyal medya paylaşımlarınında yönetmeliğe uygun olması gerekmektedir. Bu paylaşımı yapan ile paylaşımı yeniden paylaşan kişiler de aynı şekilde sorumludur.

Sosyal Medya Paylaşımlarında Uyulması Gerekenler

Bu düzenleme en çok sosyal medya hesaplarında öncesi sonrası görseli paylaşan hekimleri ve güzellik merkezlerini ilgilendiriyor. Sağlık meslek mensupları ve sağlık tesislerinin, sundukları sağlık hizmetleri ile ilgili yapacakları tanıtım ve bilgilendirmelerinde; tedavinin etkilerini kıyaslayıcı ve talep oluşturan nitelikte öncesi ve/veya sonrası görsellerin bulunması artık yasaklanmıştır. Ameliyathane ortamında hasta görüntüsü paylaşmak yasaklanmıştır. Görsel paylaşılan içerikler artık tamamen yoruma kapalı şekilde paylaşılmalıdır. Paylaşılan görsellere ilişkin hastadan mutlaka onam formu alınmalıdır.

Yönetmeliğe Aykırı Davranışların Yaptırımları

-Yönetmeliğe aykırı davrandığı tespit edilen hekim ve diş hekimlerine idari para cezası yaptırımı uygulanacaktır.

-Yönetmeliğe aykırı davrandığı tespit edilen sağlık kuruluşları ise iki kez uyarının ardından aynı yıl içinde üçüncü kere aykırılık tespit edilmesi halinde ilgili bölüm üç gün süre ile faaliyete kapatılır.

-Yönetmeliğe aykırı davrandığı tespit edilen sağlık turizmi kuruluşu uyarılır. İkinci kez tespiti halinde bir ay, üçüncü kez tespiti halinde ise üç ay süre ile faaliyeti durdurulur.

-Sağlık hizmeti vermeye yetkisiz kişilerin yönetmeliğe aykırı davrandığının tespiti halinde ise 1219 sayılı ve 3359 sayılı kanun hükümleri uyarınca Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

-Sosyal paylaşım ve İnternet siteleri üzerinden yapılan sağlıkla ilgili tanıtım ve bilgilendirmelerde insan sağlığını tehlikeye düşüren veya tanı ve tedavi sürecini olumsuz olarak etkileyen veya bu süreci engelleyici nitelikte suç unsurunun bulunduğu tespit edilen ilgililer hakkında 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun hükümleri uyarınca ilgili içeriklerin erişime engellenmesi için suç duyurusunda bulunulur.

-Ayrıca sağlık meslek mensuplarının ve diğer kişilerin kamu görevlisi olması halinde tabi oldukları mevzuatlar uyarınca da işlem yapılır.